Ερευνητικά Προγράμματα
  Ολοκληρωμένα Προγράμματα
ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ

    ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΑΝΙΣΟΤΡΟΠΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΚΥΜΑΤΩΝ ΧΩΡΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ

      Η ερευνητική προσπάθεια επικεντρώθηκε στη μελέτη σεισμικών πηγών, της δομής του φλοιού στον Κορινθιακό κόλπο, καθώς και της δομής του ανώτερου μανδύα στον ευρύτερο Ελλαδικό χώρο. Διερευνήθηκαν τα ακόλουθα:

    1. Το πρόβλημα προσδιορισμού αξιόπιστου σεισμικού μεγέθους για την περιοχή του Κορινθιακού κόλπου.
    2. Οι παράμετροι της ανισοτροπίας των απευθείας εγκαρσίων κυμάτων  στον Κορινθιακό κόλπο.
    3. Οι παράμετροι της διασποράς και της εξασθένησης των επιφανειακών κυμάτων μεγάλης περιόδου στον ευρύτερο Ελλαδικό χώρο.

      Πραγματοποιήθηκε συσχέτιση των επιμέρους αποτελεσμάτων και ερμηνεία των κυριότερων χαρακτηριστικών που προέκυψαν.

      Τα σεισμολογικά δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν στην έρευνα προέρχονται από το μόνιμο τηλεμετρικό δίκτυο CORNET του Εργαστηρίου Σεισμολογίας του Τμήματος Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών, από προσωρινά δίκτυα που λειτούργησαν στην περιοχή του Κορινθιακού κόλπου στα πλαίσια Ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων και από ένα προσωρινό ψηφιακό σεισμολογικό δίκτυο που λειτούργησε στο Αιγαίο για 6 μήνες το 1997.

      Τα τελικά παραδοτέα περιλαμβάνουν λίστα βιβλιογραφικών αναφορών, σεισμικό κατάλογος με μεγέθη σεισμικής ροπής, τρισδιάστατο μοντέλο κατανομής παράγοντα Q, κατάλογο και ροδόγραμμα χρονικών καθυστερήσεων, χάρτη διευθύνσεων ανισοτροπίας, νέο τρισδιάστατο μοντέλο απόλυτης ταχύτητας εγκαρσίων κυμάτων και δημοσιεύσεις τόσο σε επιστημονικά περιοδικά, όσο και σε πρακτικά συνεδρίων. Λήφθηκαν επίσης προσεγγιστικές σχέσεις μεταξύ του μεγέθους σεισμικής ροπής, το οποίο υπολογίστηκε με απευθείας φασματική ανάλυση και αποτελεί την πλέον αξιόπιστη κλίμακα, και άλλων σεισμικών μεγεθών. Μελέτη σεισμικής ανισοτροπίας πραγματοποιήθηκε τόσο στον Ανατολικό Κορινθιακό Κόλπο, με χρήση καταγραφών του μόνιμου δικτύου Cornet, όσο και στον Δυτικό, με ανάλυση δεδομένων από ένα τοπικό σεισμολογικό δίκτυο που έχει εγκατασταθεί από τον Απρίλιο 2000 στην περιοχή του Δυτικού Κορινθιακού Κόλπου. Η παρατηρηθείσα σχάση των εγκαρσίων κυμάτων, τόσο στο Δυτικό, όσο και στον Ανατολικό Κορινθιακό, μπορεί να ερμηνευθεί με την ύπαρξη μικρορωγμών κορεσμένων σε ρευστό, στοιχισμένων παράλληλα στην τοπική μέγιστη οριζόντια συμπιεστική τάση. Τα εγκάρσια κύματα που διαδίδονται μέσω αυτών των μικρορωγμών υφίστανται σχάση σε δύο ορθογώνιες συνιστώσες. Η ταχεία συνιστώσα πολώνεται παράλληλα στον προσανατολισμό των μικρορωγμών. Αυτή η ερμηνεία είναι σύμφωνη με το μοντέλο εκτεταμένης ανισοτροπίας εκ διαστολής (EDA).

      Παρουσιάστηκε ένα τρισδιάστατο μοντέλο ταχύτητας των εγκαρσίων κυμάτων και της εγγενούς εξασθένησης για τη λιθόσφαιρα και τον ανώτερο μανδύα κάτω από το Αιγαίο, που προέρχεται από την ανάλυση 1100 σεισμογραμμάτων κυμάτων Rayleigh. Το μοντέλο εκτείνεται από τα 45 έως τα 200 χιλιόμετρα βάθος. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά στο μοντέλο είναι η βυθιζόμενη λιθόσφαιρα κατά μήκος του Ελληνικού τόξου, η οποία παρουσιάζει υψηλές ταχύτητες και χαμηλή εξασθένηση. Χαμηλές  ταχύτητες και υψηλή εξασθένηση παρατηρήθηκαν κάτω από το βόρειο Αιγαίο. Αυτή η ανωμαλία υπόκειται μιας περιοχής με υψηλό ρυθμό  παραμόρφωσης. Η παρουσία της ζώνης αυτής μπορεί να οφείλεται σε παράγοντες όπως η τήξη στην ασθενόσφαιρα και η διανεμημένη παραμόρφωση. Πράγματι, η παρουσία του δυτικού κλάδου του ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας στην περιοχή και ο έντονος εφελκυσμός σε διεύθυνση Β-Ν προκαλεί μια ταχεία τεκτονική αστάθεια στην περιοχή που εκφράζεται στα επίπεδα του μανδύα και του φλοιού. Αυτές οι παρατηρήσεις υποδεικνύουν ένα ζεστό ή μερικώς τετηγμένο ανώτερο μανδύα  και διαχεόμενη παραμόρφωση κάτω από αυτή την περιοχή, ή ένα συνδυασμό και των δύο.

     

επιστροφή